• Beste aanwezigen,
• Wat goed om hier te zijn op wat voor mij en velen anderen ook een beetje voelt als the day after.
• Gisteren hebben we onze stem uitgebracht.
• De voorlopige verkiezingsuitslag is bekend.
• We weten nog niet wat dit politiek betekent.
• Maar uit de verkiezingsprogramma’s blijkt – jullie bespraken het zojuist al - dat er steeds meer oog is voor digitalisering.
• Dat is pure winst.
• Want ons digitale bestaan verdient ook echt die politieke aandacht.

• Digitalisering heeft immers grote impact.
• Op mensen en de mate waarin ze meekunnen in het tempo van de ontwikkelingen.
• Op de manier waarop we ons werk uitvoeren.
• En op onze democratische rechtstaat - waarin we publieke waarden zoals transparantie en het recht op privacy hoog in het vaandel hebben staan.
• Digitalisering verdient ook politieke aandacht, omdat het ons kan helpen bij de grote opgaves waar we als land voor staan.
• Of het nu gaat om het bouwen van de juiste woningen op de juiste plek…

• mensen uit armoede helpen of – beter nog - voorkomen dat ze hierin terechtkomen…
• of uitvoering geven aan de energietransitie.
• Het zijn stuk voor stuk organisatie-overstijgende vraagstukken waarvoor we beleid moeten ontwikkelen op basis van betrouwbare data.
• Data die ons zicht geven op de omvang van het probleem en de mogelijke perspectieven.
• Data vormen zo de grondstof van onze dienstverlening, van beleidsvorming en van innovatieve ontwikkelingen.
• De grondstof van een digitale overheid die open is, dienstverlenend en die waardengedreven werkt.

• Daarom is het zo belangrijk dat we elkaar hier vandaag treffen.
• Want vanuit alle overheidsgelederen – rijk, gemeenten, provincies, waterschappen en de uitvoering - werken jullie aan de digitale overheid van morgen.
• Daarbij zijn grote stappen gezet.
• Maar er staat ons ook nog veel te doen.
• De gegevensuitwisseling verloopt in de praktijk nog te moeizaam.
• Zoals in de Staat van de Uitvoering valt te lezen, lopen alle overheidslagen tegen dezelfde problemen aan:
o Er is onzekerheid of uitwisseling juridisch mogelijk is;

o Technische standaarden verschillen waardoor er geen uitwisseling plaats kan vinden;
o Door de organisatorische inrichting is besluitvorming over gegevensdeling onnodig complex;
• Hierdoor komt het voor dat burgers en ondernemers gegevens steeds opnieuw moeten aanleveren.
• Of dat analyses te beperkt zijn om besluitvorming op dossiers als wonen en klimaat goed te ondersteunen.
• Daardoor missen we kansen.
• De maatschappij is tegelijkertijd zeer kritisch over hoe de overheid omgaat met data van burgers.
• En dat is begrijpelijk gezien de fouten die hiermee in het verleden zijn gemaakt.

• We moeten de omgang met data daarom anders organiseren.
• Ten eerste zullen we de data waarover de overheid beschikt beter vindbaar, koppelbaar en bruikbaar moeten maken.
• Ten tweede kan dit alleen succesvol als we de legitimiteit van de overheid versterken.
• Hier zijn nieuwe manieren van datadelen voor nodig, waarbij we onze manier van werken over de hele overheid moeten standaardiseren.
• Zodat we data op dezelfde manier beschrijven, publiceren en verwerken.
• Dit is ook een belangrijke opgave voor een volgend kabinet.

• Een mooie stap is dat ik recent met mijn collega’s heb afgesproken dat we een triageloket inrichten op initiatief van het Netwerk Publieke Dienstverleners.
• Deze club moet helpen om impasses rondom gegevens delen te doorbreken door goede analyse van de problemen en gezaghebbend advies.
• Het loket heeft haar eerste intake voor een casus al achter de rug.
• Ik ben ook enorm blij met de resultaten die ik vandaag al heb gezien.
• Neem het field lab Common Ground dat ik zojuist bezocht.
• Waar architecten en softwareontwikkelaars vanuit markt en overheid de afgelopen drie dagen hebben gewerkt aan het datalandschap van de toekomst.

• Voor de toekomst is het nodig dat we op kleine schaal pionieren, innoveren en uitproberen.
• Daarom zijn we Digilab begonnen.
• Ik ben verheugd dat ik dit project vandaag officieel kan lanceren.
• Dankzij Digilab kunnen we nieuw beleid op het gebied van digitalisering en data vroegtijdig toetsen.
• Kan de data technisch uitgewisseld worden?
• Welke standaarden moeten we hanteren?
• Op welke juridische gronden stuiten we?
• Zo komen we van concept naar praktijk.
• Én verkleinen we de afstand tussen beleid en de uitvoeringspraktijk.

• Naast de officiële opening van Digilab mag ik vandaag ook de start van het Nationaal Innovatie Centrum Privacy Enhancing Technologies – ofwel NICPET – aankondigen.
• PET-technologie is behulpzaam bij datauitwisseling met een zo groot mogelijke waarborg van de privacy.
• Om deze belofte verder te brengen, moeten we meer ervaring opdoen in de praktijk, onderzoek doen en daarvan leren.
• Dat gaat het NICPET ondersteunen.
• Neem de geslaagde proef van de SVB, het UWV en de Belastingdienst.
• Zij wilden weten welke ouderen in Nederland mogelijk recht hebben op aanvullende inkomensondersteuning.
• Dat beeld konden zij dankzij PET-technologie ophalen zonder onnodig veel gegevens uit te wisselen.
• Wat ik heel goed vind aan initiatieven zoals Digilab en NICPET is dat er gekeken wordt naar oplossingen die breder inzetbaar zijn.
• Want het bouwen van de digitale overheid van morgen – in de storm van alle technologische ontwikkelingen – kun je soms het beste vergelijken met het bouwen van een kathedraal.
• We weten nog niet precies het eindpunt.
• Maar het vereist dat we nu duurzame keuzes maken met betrekking tot het fundament.

• Digilab en NICPET laten bovendien het belang zien van brede samenwerking: tussen overheden en met kennisinstituten zoals TNO.
• Een kathedraal bouw je niet alleen.
• Die kruisbestuiving en het verbinden van kennis, kunde en netwerken hebben we nodig – juist op dit thema.
• Om op een goede manier invulling te geven aan de transformatie naar een overheid die op de juiste manier met data omgaat.
• En die inspeelt op alle digitale ontwikkelingen in de samenleving.

• Bouwen aan een kathedraal, een fundament, terwijl we het eindpunt nog niet kennen, is niet gemakkelijk.
• Het vergt langetermijnvisie.
• Waarbij we soms inspanningen moeten plegen waarvan we niet direct zelf de opbrengst zien.
• Maar die voor de dienstverlening van de overheid in zijn geheel veelbetekenend zijn.
• Het vergt wat van u hier in de zaal.
• Het functioneren van de overheid wordt voor een belangrijk deel bepaald door de mensen die het werk doen.
• De komende jaren moeten we met elkaar de datahuishouding van de overheid stap voor stap anders organiseren.
• Deze stelseldag markeert ons werk hieraan.

• Ik wil u vragen uw werk hierin voort te zetten en de handen ineen te blijven slaan.
• Om te komen tot die overheidsbrede standaard.
• Het is een proces van de lange adem, het is weerbarstig.
• Maar het is van groot belang voor een digitale overheid die toekomstbestendig is en waar onze inwoners op kunnen vertrouwen.
• Dank u wel.

(Let op: gesproken woord geldt)