De meevallers van Aruba zijn na het advies van het College Aruba Financieel Toezicht (CAft) naar voren gekomen. Dat adviseerde de Rijksministerraad op 13 juli om het land een aanwijzing te geven omdat de regering van Aruba de begroting niet op orde had. Het CAft zag ook geen stappen om de uitgaven en inkomsten meer met elkaar in evenwicht te brengen. Ook doet het land volgens het CAft te weinig om het huishoudboekje voor de lange termijn kloppend te krijgen.
“Het is fijn dat de regering van Aruba op de valreep een aantal meevallers heeft gehad waardoor het tekort op de begroting voor dit jaar onder de afgesproken grens blijft”, stelt staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Koninkrijksrelaties. “Daarmee is voor 2022 een aanwijzing voorkomen.”
Maar de zorgen voor de toekomst van het land en de Arubanen zijn zeker niet weg bij de staatssecretaris en het Nederlandse kabinet. “We zien dat Aruba enorme schulden blijft houden, meer dan 90 procent van het Bruto Binnenlands Product. Dat zou de helft minder moeten zijn. Nu gaat er bijna 19 procent van de begroting op aan het betalen van rente. Dat geld kun je niet uitgeven aan onderwijs, aan gezondheidszorg of aan armoedebestrijding, allemaal dingen die voor de mensen daar zo ontzettend belangrijk zijn.”
Eerder is in de Rijksministerraad afgesproken dat het land zich volgend jaar weer aan reguliere begrotingsregels gaat houden. Die stellen dat Aruba een overschot van 1 procent van het Bruto Binnenlands Product moet hebben. Aruba kan in 2023 geen beroep meer doen op de noodleningen uit de coronatijd, de zogeheten liquiditeitssteun. “Om een land te kunnen opbouwen, en vertrouwen van de financiële markten te houden, is het belangrijk om een begroting te hebben die klopt. Aruba zadelt met een schuld van nu 5,8 miljard AWG toekomstige generaties met een enorme rekening op. Daarom is het zo ontzettend belangrijk dat de begroting aan de afspraken voldoet en er geld is voor al die zaken die Arubanen voor hun land willen”, aldus de staatssecretaris.
De staatssecretaris heeft namens het kabinet een brief aan de regering van Aruba gestuurd naar aanleiding van het besluit in de Rijksministerraad. Daarin wordt ook het vervangen van de bestaande liquiditeitsleningen voor nieuwe leningen, de zogenoemde herfinanciering, genoemd. Dat moet volgend jaar gebeuren. In de brief staat dat een sluitende begroting, gekoppeld aan een betrouwbare uitvoering en adequaat financieel toezicht door middel van de Rijkswet Aruba financieel toezicht, essentieel is om over die herfinanciering met elkaar in gesprek te kunnen gaan.