Dennis van Scherpenzeel van het samenwerkingsverband Kennis Over Zien maakt zich sterk voor mensen met een visuele beperking. In Utrecht, Apeldoorn en Leeuwarden werd met een proefopstelling en ervaringsdeskundigen de stembusgang gesimuleerd. Daar zijn lessen uit te trekken. Voor kiezers, gemeenten en stembureauleden publiceert Kennis Over Zien vandaag een Toolbox met multimediale informatie.
Dennis doet niets af aan alle bestaande initiatieven. In elk stemlokaal hangt een extra grote kandidatenlijst en is er een leeslamp met een loep. Soms is er een stemmal waarin een stembiljet gelegd kan worden. Kiezers met een visuele beperking kunnen zo op de tast het gewenste vakje rood kleuren. “Maar er is ruimte voor verbeteringen”.
Dennis: “Kleine dingen maken vaak het verschil. De instructie aan stembureauleden is belangrijk om misverstanden te voorkomen. Bijvoorbeeld over het wel of niet iemand mogen meenemen in het stemhokje en of de blindengeleidehond het stemlokaal in mag. Als een stembureaulid wijst en zegt dat je ‘daarheen’ moet, kan niet iedereen daar wat mee. Je moet duidelijk zeggen wat de bedoeling is, juist de bejegening is essentieel”.
Hanneke de Boer van Koninklijke Visio - aangesloten bij Kennis Over Zien - is ook betrokken bij de proefopstellingen. “Die in Utrecht had tastlijnen en in Apeldoorn was er een anderhalve-meterstok”. Goede initiatieven, zegt Hanneke, maar de praktische toepassing moet verder worden uitgewerkt.
“Goed licht is belangrijk. Soms was het op plekken te donker”. Zij benadrukt dat er niet alleen naar het stemlokaal zelf wordt gekeken, maar ook naar de bereikbaarheid ervan. “Denk aan OV en taxistandplaatsen”.
Bij inclusieve verkiezingen draait het volgens Dennis en Hanneke om ’keuzevrijheid’ voor iedereen. Hanneke: “We kunnen wel zeggen dat je met een visuele beperking ook iemand kunt machtigen, maar dat is geen echte keuzevrijheid. Als iemand graag op het stembureau wil stemmen, moeten we er alles aan doen om dit mogelijk te maken. De doelgroep is divers. Er zijn slechtzienden die geholpen zijn met een leeslamp en/of loep. Die moet je niet automatisch een stemmal aanbieden”.
Na de verkiezingen komen er proefopstellingen in Vught en Zeist. Uiteindelijk wil Kennis over Zien met de deelnemende gemeenten alle ervaringen en opgedane kennis bundelen en daarover verder met het ministerie in gesprek.
Zie ook het Actieplan Toegankelijk Stemmen van BZK.