Het dashboard hoort bij de Leidraad voor de warmtetransitie van de gebouwde omgeving. Het geeft inzicht in de kostenverschillen voor eigenaar-bewoners en huurders als er in een wijk gekozen wordt voor een alternatief voor aardgas, zoals all-electric oplossing, warmtenetten op hoog- of midden/lagetemperatuur bronnen of groen gas. In het dashboard wordt onderscheid gemaakt in vijf verschillende woningtypen, zeven huidige isolatieniveaus (energielabels) en laag, gemiddeld en hoog energieverbruik. Het dashboard is daarmee een gewenste aanvulling op het instrumentarium dat gemeenten al kunnen inzetten bij hun afweging welke warmtestrategie het meest geschikt is als alternatief voor aardgas in een wijk.
Inzicht in kosten noodzakelijk
Dit jaar leveren alle gemeenten hun transitievisie warmte op waarmee duidelijk wordt wanneer zij in welke wijk aan de slag gaan en – indien voor 2030 – met welke warmtestrategie. Het dashboard eindgebruikerskosten is een belangrijk hulpmiddel bij het maken van de keuze voor een specifieke warmtestrategie. Het geeft inzicht in de kosten voor eigenaar-bewoners en huurders binnen de wijken en in de verscheidene financiële belangen die er kunnen zijn tussen producenten en consumenten van warmte. De cijfers zijn gebaseerd op landelijke gemiddelden en zijn daarom niet één op één toepasbaar op individuele woningen. Via de Startanalyse is inzicht geboden in de nationale kosten van 24 warmtestrategieën. Het dashboard eindgebruikerskosten laat aanvullend zien hoe de kosten verdeeld worden over betrokken partijen, gegeven de huidige regelingen.
Enkele inzichten
De eindgebruikerskosten zijn de geraamde jaarlijkse kosten die een huishouden maakt voor de verduurzaming van de woning minus de baten die hiertegenover staan in de vorm van jaarlijkse besparing op energie-uitgaven ten opzichte van de situatie zonder de verduurzamingsmaatregelen. Voor huurders gaat het om de huurstijging als gevolg van deze maatregelen minus de besparingen op energie-uitgaven. Uit het dashboard eindgebruikerskosten blijkt dat in 2020 in bijna alle gevallen de kosten voor eigenaar-bewoners, huurders en ander partijen stijgen als woningen aardgasvrij gemaakt worden. Dat verandert waarschijnlijk richting 2030 door kostendaling en de stijgend energiebelasting voor aardgas. Vooral bij warmtestrategieën met (hybride) warmtepompen zullen in 2030 de kosten dalen tot gemiddeld gelijk en soms goedkoper dan Hr-ketels. Omdat de warmtetarieven nu nog meestijgen met aardgastarieven, blijven de kosten van warmtenetten relatief hoger. Dat verandert binnenkort met de komst van de nieuwe warmtewet. Groen gas is voor eindgebruikers het goedkoopste, maar komt de komende jaren slechts beperkt beschikbaar.
Makers van het dashboard
Het dashboard is in opdracht van het Rijk en VNG ontwikkeld door TNO met input van het PBL. Het ECW, expertisecentrum warmte, verzorgt de informatie voor en ondersteuning van gemeenten.